E-Księgarnia27 kwietnia 1920 r., po rozpoczęciu polskiej ofensywy na Ukrainie, polscy marynarze rzeczni z Flotylli Pińskiej rozgromili pod Czarnobylem zespół okrętów bolszewickiej Flotylli Dnieprzańskiej i zajęli ważny port rzeczny w Czarnobylu. Było to największa bitwa rzeczna w czasie wojny polsko-bolszewickiej i zarazem pierwsze zwycięstwo Polskiej Marynarki Wojennej od bitwy pod Oliwą w 1627 r.
We wniosku o nadanie Virtuti Militari dla dowódcy polskich marynarzy w bitwie pod Czarnobylem tak napisano:
Dysponując 1 statkiem pancernym i z 4 łodziami motorowemi (3 działa) ciągle staczając walki z 8 statkami pancernymi nieprzyjaciela (16 dział) i pomyślnie manewrując zatrzymał nieprzyjaciela od godz.21.00 do rana 26.IV.20 i po zajęciu przez nasze wojska wsi Lelów i otrzymaniu rozkazu dcy nie zważając na silny artyleryjski ogień, gwałtownie zaatakował nieprzyjaciela i zmusił go do ucieczki. Goniąc swym ogniem nieprzyjaciela przed sobą ułatwił odddziałom lądowym zajęcie Czernobyla, po zajęciu którego przez te oddziały poprowadził flotyllę tocząc bój w dół rzeki aż do ucieczki nieprzyjaciela na Dniepr. Rezultatem walki było doszczętne zniszczenie przez nasz pancernik jednego i mocne uszkodzenie drugiego statków p(ancernych) nieprzyjaciela.
Tym czynem porucznik Mohuczy ułatwił zajęcie wojskom lądowym Czernobyla, obrona którego w znacznej mierze polegała na flotylli i osłabił flotylle nieprzyjaciela o 2 jednostki.
podpisano
Olszewski
Kpt.mar.
Na początku kwietnia 1919 r. zgłosił się do gen. Listowskiego były oficer rosyjskiej marynarki wojennej, książę Jan Giedroyć z propozycją utworzenia floty w Pińsku z pozostawionych przez Niemców łodzi motorowych. 19 kwietnia oficjalnie powołano do życia Flotyllę Pińską, która miała składać się z czterech motorówek: „Listowczyk”, „Lech”, „Lizdejko” i „Lauda”. Pierwszym jej dowódcą został por. mar. Jan Giedroyć. Swój chrzest bojowy nowo powstała formacja przeszła 3 lipca 1919 r. pod Horodyszczem. W rozkazie gen. Listowski napisał „wyrażam szczególna wdzięczność i słowa pochwały flotylli pińskiej pod dowództwem por. marynarki księcia Giedroycia za inicjatywę i męstwo podczas zdobycia Horodyszcza”. Walki na Prypeci trwały nieprzerwanie do kwietnia 1920 r. zajmując miejscowości położone nad największą rzeką Polesia m.in.: Dawidgródek, Turów, Petryków i Mozyrz. W międzyczasie jej nowym dowódcą został mjr mar. Edward Sadowski. Działania marynarzy na Wschodzie zostały dostrzeżone i uznane za przydatne w działaniach aprowizacyjnych, zwiadowczych i militarnych do których zmuszała ją atakująca oddziały polskie na Polesiu flotylla bolszewicka.
Po opanowaniu Kijowa w maju 1920 r. powołano do życia Oddział Wydzielony Flotylli Pińskiej w Kijowie (potocznie nazywanego flotyllą naddnieprzańską), którego dowódcą wyznaczono por. mar. Borysa Mohuczego.
Za zwycięstwo pod Czarnobylem por. mar. Borys Mohuczy został udekorowany Krzyżem Virtuti Militari.
Tekst: Jerzy Rudnicki (OBEN IPN we Wrocławiu)
Dla wszystkich zainteresowanych tematyką Flotylli Pińskiej – poniżej do pobrania (za darmo i bez rejestracji) katalog wystawy o flotylli.