E-Księgarnia
W osobie Stefana Wyszyńskiego ogniskują się burzliwe dzieje Polski XX w. Urodzony 3 sierpnia 1901 r. w zaborze rosyjskim, jako dojrzały człowiek przeżywał odzyskanie przez Polskę niepodległości. Uczęszczając do seminarium duchownego w wolnej Ojczyźnie, 3 sierpnia 1924 r. przyjął święcenia kapłańskie we włocławskiej bazylice katedralnej. Swą wiedzę w zakresie prawa oraz nauk ekonomiczno-społecznych – w tym katolickiej nauki społecznej – pogłębiał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz podczas naukowego pobytu w latach 1929–1930 m.in. we Włoszech, we Francji, w Belgii i w Niemczech.
Zdobyta wiedza i doświadczenie pozwoliły mu owocnie podjąć różnorodne obowiązki kapłańskie w diecezji włocławskiej – w tym w społeczności miejscowych robotników.
Po wybuchu II wojny światowej zrezygnował z możliwości opuszczenia Polski. Ukrywając się, służył duszpastersko niewidomym w Kozłówce i Żółowie. W czerwcu 1942 r. przybył do Lasek, gdzie posługując siostrom zakonnym i ich podopiecznym, pełnił również obowiązki kapelana Armii Krajowej.
W 1946 r. mianowany został przez papieża Piusa XII biskupem lubelskim, po śmierci zaś prymasa Augusta Hlonda powierzono mu na konsystorzu 12 XI 1948 r. godność Prymasa Polski i arcybiskupa gnieźnieńsko-warszawskiego. Będąc wybitnym znawcą ideologii komunistycznej, prymas Stefan Wyszyński świadomy był zagrożenia ze strony władz Polski i dążył do unormowania stosunków kościelno-państwowych na gruncie wzajemnego szacunku. Internowany w latach 1953 – 1956 za bohaterską postawę i konsekwencję w obronie Kościoła i praw narodu i ludzi wierzących, po październikowej odwilży zyskał zgodę władz na powrót do Warszawy. Niezłomny w głoszeniu prawdy, przemawiał w imieniu narodu i upominał się o jego fundamentalne prawa do wolności we wszystkich sferach życia i działania. Był twórcą odnowy moralnej narodu poprzez przygotowanie Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego i Wielkiej Nowenny przed Millennium Chrztu Polski w 1966 r. oraz współautorem słynnego Orędzia Biskupów Polskich do Biskupów Niemieckich z 1965 r.
Osobowość prymasa Wyszyńskiego – zwłaszcza jego odwaga i przenikliwość oceny biegu wypadków – wielce pomogła Kościołowi katolickiemu w Polsce przejść zwycięsko przez „Morze Czerwone komunizmu” i w konsekwencji ukształtować kard. Karola Wojtyłę na przyszłego papieża. Świadczą o tym słowa Jana Pawła II podczas inauguracji pontyfikatu 22 października 1978 r.: „Nie byłoby na stolicy tego Papieża Polaka […], gdyby nie było Twojej wiary nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei, Twojego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła, gdyby nie było Jasnej Góry i tego całego okresu dziejów Kościoła w Ojczyźnie naszej, który jest związany z Twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem”.
Inwigilacja aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej z wykorzystaniem wszelkich dostępnych środków i technik pracy operacyjnej towarzyszyła Słudze Bożemu Stefanowi Wyszyńskiemu od okresu pełnienia posługi biskupa w Lublinie, aż do czasu śmierci 28 maja i pogrzebu 31 maja 1981 r. Informacje o tym wydarzeniu wieńczyły sprawę operacyjnego rozpracowania o wymownym w swym wyrazie kryptonimie „Prorok”.
Pogrzeb kard. Stefana Wyszyńskiego – określany mianem królewskiego – zgromadził wielotysięczną rzeszę zarówno wierzących, jak i niewierzących, według szacunkowych danych liczącą od 300 do 500 tysięcy osób. Uroczystościom pożegnania Prymasa Tysiąclecia przewodniczył sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Agostino Casaroli, reprezentujący Ojca św. Jana Pawła II, odbywającego rekonwalescencję po dokonanym na jego życie zamachu. Wyrazem aktywności Służby Bezpieczeństwa, postawionej wówczas w stan najwyższej gotowości związanej z zabezpieczeniem operacyjnym pogrzebu Prymasa Stefana Wyszyńskiego, są zachowane w Archiwum IPN fotografie. Dokumentują one powszechną żałobę – towarzyszącą temu podniosłemu i wyjątkowemu w dziejach powojennej Polski wydarzeniu. Żałobę towarzyszącą pożegnaniu przywódcy Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce – świętego i męża stanu, autorytetu moralnego pokoleń Polaków żyjących w burzliwym XX wieku.
dr Stanisław A. Bogaczewicz
zdjęcia: Archiwum IPN
