E-Księgarnia
31 października 2018 roku na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu odbyło się uroczyste oznaczenie kolejnych grobów bohaterów w ramach projektu „Ocalamy”. Specjalne insygnia zostały zamontowane na grobach: Aleksandra Weraksy – uczestnika wojny polsko – bolszewickiej wyróżnionego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych oraz Alfonsa Jabłońskiego – działacza podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej oraz powojennego podziemia antykomunistycznego.
W uroczystościach wziął udział dr Andrzej Drogoń, dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu, pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa we Wrocławiu: Naczelnik-Wojciech Trębacz oraz Sylwia Krzyżanowska, Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak, dowódca Garnizonu Wrocław płk. Dariusz Krzywdziński oraz kombatanci i młodzież.
Celem wieloletniego projektu OCALAMY, realizowanego przez Wojewodę Dolnośląskiego przy współpracy z Biurem Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, jest odnalezienie oraz oznakowanie specjalnym znakiem graficznym grobów osób czynnie zaangażowanych w walkę o niepodległość i jej utrzymanie na przełomie pierwszej i drugiej dekady ubiegłego wieku. Intencją jest również zabezpieczenie grobów przed ewentualną likwidacją przy współpracy z cmentarzami komunalnymi i parafialnymi.
BIOGRAMY BOHATERÓW:
Aleksander Weraksa powołany został do armii rosyjskiej 25 lipca 1914 r. Po skończeniu szkoły oficerskiej w Pskowie skierowany został na front, gdzie brał udział w walkach niemiecko rosyjskich. Kiedy gen. Dowbor- Muśnicki stworzył I Korpus Polski w Rosji wstąpił w jego szeregi 25.11.1917 r. i przydzielony został do tzw. Legii Rycerskiej. W styczniu 1918 dostał się do niewoli bolszewickiej, z której zbiegł wraz z 21 oficerami polskimi. W lutym 1919 wstąpił do 4 Dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego. 14. 07. 1919 r. przydzielony został do 40 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich, z którym przeszedł całą wojnę polsko-bolszewicką jako oficer kompanii, następnie dowódca kompanii i dowódca batalionu. „ Od dnia 27 czerwca 1919 bez przerwy w polu z wyjątkiem czasu kiedy przebywał ranny w szpitalu” (płk Wejss d-ca 40p.p. , styczeń 1921r.) Za utrzymanie pozycji, a następnie przeprowadzenie kontrataku mającego znaczenie operacyjne dla całego odcinka frontu w rejonie m. Nowokonstantynów w lutym 1920 r. wnioskowany został do odznaczenia Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Wniosek o odznaczenie zatwierdzili m.in. gen. Władysław Jędrzejewski i gen. Wacław Iwaszkiewicz Rudoszański. Za bohaterską obronę odcinka frontu w lipcu 1920 r. w okolicy m. Pieniaki otrzymał Krzyż Walecznych. Dowódca 40 p.p. pułkownik Henryk Weiss we „Wniosku o przesunięcie w starszeństwie oficera frontowego” z 1921 r. nawiązując do tych wydarzeń napisał „…gdzie mimo ciężkiej rany trzymał swoją kompanią odcinek całego pułku odpierając raz po raz ataki przeważających sił nieprzyjacielskich aż do zupełnego jego odparcia”. Podczas całej wojny polsko-bolszewickiej kpt. Weraksa był trzykrotnie ranny.
Alfons Jabłoński (1899-1946), oficer AK ostatni szef sztabu Komendy Okręgu Lwowskiego AK – „Nie”.
W okresie od 15 grudnia 1916 do listopada 1918 r., służył w armii austriackiej, m.in. w 23 pp., a od 5 listopada 1917 r., w stopniu starszego szeregowego w 5 niemieckiej eskadrze lotniczej, w szeregach której walczył w Albanii. Po powrocie do kraju, od lutego 1919 r., służył w Wojsku Polskim. Przydzielony początkowo do I Batalionu Lotniczego. W okresie od 19 marca do 15 maja 1919 uczył się w szkole mechaników. Następnie przebywał na leczeniu w sanatorium w Zakopanem i dopiero od 13 marca 1921 do 1 czerwca 1922 r., był słuchaczem w Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Po jej ukończeniu mianowany podporucznikiem i przeniesiony na krótko do rezerwy. W tym samym roku ponownie w służbie czynnej. Do 24 lutego 1923 r., służył w 1 Pułku Lotniczym, a potem w 48 pp. Od 29 maja 1923 r., był oficerem 8 pp. Leg. oraz Komendantem Szkoły Podoficerskiej. 1 czerwca 1924 r., awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty. W 1931 rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych został przeniesiony z 8 pp. Leg. do Centrum Szkolenia Podoficerów KOP w Osowcu, na stanowisko dowódcy plutonu. 1 stycznia 1933 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty. Potem przeniesiony z powrotem do 8 pp. Leg., gdzie pełnił różne funkcje. Oficer zawodowy WP. Latem 1939 r., przeniesiony na stanowisko oficera mobilizacyjnego do Batalionu Fortecznego KOP „Sarny”, 2 Pułk KOP, odtwarzanego dla osłony granicy wschodniej z ZSRS, ale we wrześniu 1939 r., przydzielonego dowództwu obrony przeciwlotniczej w Sarnach. Był już wtedy chory na gruźlicę oraz ranny w nogę. Od lutego 1940 r., w konspiracji, w ZWZ i Szarych Szeregach w Warszawie. Był dowódcą odwodowego batalionu harcerskiego w Obwodzie Warszawa-Śródmieście. Jako instruktor wyszkolenia prowadził zajęcia terenowe z członkami Warszawskiej Komendy Chorągwi oraz wykłady teoretyczne i zajęcia terenowe z harcerzami. Był też Komendantem Harcerskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. Od lata 1942 r., prowadził szkolenia dla wizytatorów Głównej Kwatery Szarych Szeregów. Na początku 1943 r., został skierowany przez KG AK do Lwowa, gdzie objął w końcu stycznia 1943 r., funkcję Komendanta Inspektoratu Zachodniego AK (Gródek Jagielloński). We wrześniu 1943 r., przeniesiony na stanowisko szefa Wydziału III (Operacyjnego) w Sztabie Komendy Okręgu Lwów.
11 listopada 1943 r., otrzymał awans do stopnia majora służby stałej piechoty. Jednocześnie był instruktorem „Szarych Szeregów” we Lwowie. Po wejściu do Lwowa wojsk sowieckich, w lipcu 1944 r., pozostał w konspiracji. Od września 1944 r., pełnił funkcję szefa sztabu okręgu AK potem organizacji "NIE" Lwów. W 1945 r., był intensywnie poszukiwany przez kontrwywiad sowiecki. W grudniu tego roku wyjechał do kraju i zamieszkał w Jeleniej Górze przy ul. Stalina nr 96, jako Stanisław Pawluk. Wkrótce po przybyciu został wysłany przez kierownika Okręgu WiN Jelenia Góra ppłk Tomaszewskiego na kilkudniowe leczenie do sanatorium w Szklarskiej Porębie. Podjął oficjalnie pod nazwiskiem Pawluk pracę, jako urzędnik w miejscowej Ubezpieczalni Społecznej. W styczniu 1946 r., został mianowany szefem Wydziału Organizacyjnego (wykonawczego) Jeleniogórskiego Okręgu WiN. Jednocześnie był zastępcą ppłk. Tomaszewskiego. Rozbudował strukturę organizacyjną, przeprowadzał inspekcje i kontrole placówek terenowych. W okresie od 4 lutego 1946 do 31 marca 1946 r., przebywał na urlopie zdrowotnym. Nie prowadził wtedy żadnej działalności konspiracyjnej. Od stycznia 1946 kierownik Wydziału Organizacyjnego Okręgu Jelenia Góra „Zachód” Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Był też p.o. zastępcy kierownika Okręgu ppłk. Bolesława Tomaszewskiego. 20 V 1946 r. został p.o. kierownikiem Okręgu. Wydawał okręgowy biuletyn „Wolność”. Nawiązał ścisłe kontakty z ppłk. Anatolem Sawickim „Cybulskim”, komendantem eksterytorialnego Okręgu Lwowskiego AK-WiN. Od 20 maja 1946 r., był p. o Komendanta Okręgu WiN Jelenia Góra. Nadal aktywny konspiracyjnie. Utrzymywał kontakt z ppłk. Łukaszem Cieplińskim (Prezesem IV Zarządu WiN), z którym spotykał się w Krakowie. W dniu 9 czerwca 1946 r., został aresztowany pod przybranym nazwiskiem w Jeleniej Górze przez funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa. W trakcie podjętej ucieczki został ranny i ujęty. Później przewieziony do lochów WUBP we Wrocławiu. Ciężko chory przewieziony do szpitala więziennego przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu, gdzie zmarł w dniu 9 października 1946 r., pod nazwiskiem Pawluk. Nie został rozszyfrowany przez UB. Pochowany na Cmentarzu Osobowickim, następnie w nocy ekshumowany przez kolegów i pochowany pod nazwiskiem Stanisław Urban. Dopiero w 1988 r., umieszczono na grobie jego prawdziwe nazwisko.