Instytut Pamięci Narodowej Pogrzeb Żołnierza Niezłomnego Jana Mulaka ps. Śmiech - Piotrówka, 3 marca 2023 - Aktualności -

Działaczy podziemia niepodległościowego, żołnierzy niezłomnych, takich jak Jan Mulak, odarto ze wszystkiego, co było dla nich ważne i drogie: z wolności osobistej, niepodległego kraju, godności, życia, w końcu też odebrano im prawo do godnego pochówku i grzebano w bezimiennych grobach. Odebrano im wszystko. Pogrzeb z pełnymi honorami, na który bez wątpienia zasłużyli. To jest coś, co możemy im dzisiaj zwrócić, oddać tym, których pozbawiono wówczas wszystkiego. To jest obowiązek, jaki wolna Rzeczypospolita musi wobec nich spełnić. Ma to olbrzymi ładunek symboliczny, jego oprawcy przegrali, a on w ten sposób dziś zwycięża. Przywracanie pamięci o polskich bohaterach i identyfikacja ofiar to istotne działanie Instytut Pamięci Narodowej, które realizuje zespół Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Aby ten cel osiągnąć prowadzone są kwerendy w archiwach, analizowane zebrane relacje świadków, prowadzone są badania archeologiczne, a odnalezione szczątki poddawane są identyfikacji genetycznej – mówił podczas uroczystości dyrektor Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu dr Kamil Dworaczek.

Uroczystości, w których udział wziął dyrektor wrocławskiego IPN oraz dr Iwona Demczyszak - Naczelnik Delegatury IPN w Opolu prowadził Wojciech Trębacz, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN we Wrocławiu. Podczas pogrzebu obecna była Agnieszka Połońska, przedstawicielka Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Katowicach, która uczestniczyła w pracach ekshumacyjnych. Rodzinie odnalezionego bohatera, podczas uroczystości w Belwederze 22 lipca 2022 r., wręczona została nota identyfikacyjna. Wówczas, podczas ceremonii prezes IPN dr Karol Nawrocki stwierdził, że zidentyfikowane ofiary totalitaryzmów:

Dzisiaj w sposób symboliczny wracają do wolnej i niepodległej Polski, do Polski zmienionej dekadami, doświadczonej wieloma, historycznymi przełomami, do innej, kolejnej Rzeczypospolitej, ale do wolnej Polski, która tym gestem i w tym miejscu oddaje im miłość, jaką ją obdarzyli.

Nazwiska, kolejnych 20 ofiar terroru komunistycznego i zbrodni niemieckich, których szczątki zostały odnalezione i zidentyfikowane w ramach działań Instytutu Pamięci Narodowej, zostaną ogłoszone 8 marca. W Belwederze odbędzie się uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar. Dowiedz się więcej TUTAJ.

Jan Mulak ps. „Śmiech”

Urodził się 3 stycznia 1913 r w Wołczuchach w obwodzie lwowskim na Ukrainie. Był ojcem trójki dzieci, córki Marii i dwóch synów Zbigniewa i Jana. W czasie wojny służył w I Samodzielnym Batalionie Samochodowym. Otrzymał następujące odznaczenia: Medal za Warszawę, Medal z Odrę, Medal za Berlin oraz Order Zwycięstwa.  Po wojnie aresztowany pod zarzutem działalności w organizacji podziemnej, został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach 22 listopada 1946 r. na karę śmierci. Wyrok wykonano 7 lutego 1947 r. w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2012 r. wyrok unieważniono. 

W dniach 6-9 kwietnia 2021 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził prace poszukiwawcze na terenie Cmentarza Komunalnego w Katowicach (Panewniki). Poszukiwano szczątków ofiar reżimu stalinowskiego, zamordowanych na mocy wyroku komunistycznego sądu. 

W wyniku prac prowadzonych w ramach śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, zostały odnalezione szczątki dwóch osób, pogrzebanych w bezimiennych mogiłach na terenie ww. cmentarza. Sposób pochowania i ułożenia szczątków był charakterystyczny dla tajnych pochówków reżimu komunistycznego.  Na podstawie próby potwierdzenia ich tożsamości na drodze badań genetycznych udało się stwierdzić, że jedną z ofiar był Jan Mulak.