Instytut Pamięci Narodowej Ogromne zainteresowanie i wielki sukces „Szybowcowej '87” - Wrocław, 18 listopada 2022 - Aktualności -

„Szybowcowa ‘87”

Nazwa aplikacji odwołuje się do adresu lokalu konspiracyjnego na wrocławskim Gądowie, oddanego na potrzeby „Solidarności Walczącej” przez Marka Petrusewicza, pierwszego polskiego rekordzistę świata w pływaniu na 100 m, olimpijczyka i srebrnego medalistę Mistrzostw Europy. Oddając swoje mieszkanie na potrzeby konspiracyjnej drukarni, zamieszkał w malutkiej kawalerce w bloku przy ul. Drukarskiej. To w mieszkaniu przy ul. Szybowcowej powstawały druki drugiego obiegu, które podtrzymywały ducha narodu w walce o wolność.

Każdej szkolnej wizycie w Przystanku Historia towarzyszyła pogadanka dra Pawła Błażewicza z Instytutu Pamięci Narodowej. Historyk i edukator, będąc młodym chłopakiem, pomagał w działalności największej tajnej drukarni we Wrocławiu.

- Moje zdanie polega na tym, aby pokazać i opowiedzieć młodzieży, jak to było w rzeczywistości. Trzeba jednak przyznać, że aplikacja jest zrobiona świetnie, bo czuje się atmosferę PRL-owskiego mieszkania przystosowanego do drukarni konspiracyjnej. Ja jednak opowiadam jako świadek tej historii – przez całe lata 80. jako uczeń szkoły podstawowej, potem średniej pomagałem rodzicom drukować. Tutaj, podczas tych pogadanek uczniowie mogą wziąć do ręki wałek drukarski, rakle, czy sito drukarskie - mówi dr Bałażewicz.

Jedną z najważniejszych postaci tego okresu jest Barbara Sarapuk, zwana „królową podziemnego druku”. To ona założyła i koordynowała pracę sieci drukarń „SW”, bez reszty poświęcając się działalności konspiracyjnej. Numer ‘87 odwołuje się do krytycznego roku 1987 r., kiedy został aresztowany Kornel Morawiecki, przewodniczący „Solidarności Walczącej”. Mimo tego „SW” nie zaprzestała swojej działalności.

Aplikacja „Szybowcowa ‘87” przenosi nas w czasie do końcówki lat 80. XX wieku. Dzięki najnowszym zastosowaniom możemy całkowicie zanurzyć się w wirtualnej rzeczywistości. Użytkownicy zyskują możliwość swobodnego poruszania się po mieszkaniu i eksploracji przestrzeni, w której była drukowana podziemna prasa i inne materiały kolportowane przez członków „Solidarności Walczącej”. Wśród interaktywnych obiektów do dyspozycji użytkownika są m.in. radio Julia, z możliwością kalibracji do przechwycenia komunikatów SB; telewizor wyświetlający odcinek Dziennika Telewizyjnego i ramka drukarska wraz z innym używanymi do druku rekwizytami.

Autorem koncepcji scenariusza aplikacji jest dr Kamil Dworaczek, dyrektor IPN Oddział we Wrocławiu, który mówi o wyzwaniu, jakim było zmieszczenie wszystkich wspomnianych wyżej rekwizytów na tak małej powierzchni.

- Chcieliśmy jak najdokładniej odwzorować, w jaki sposób funkcjonowała nielegalna, podziemna drukarnia. Ale jest rzeczą oczywistą, że musiało się to opierać na pewnej interaktywności. Dlatego w naszej grze jest kilka elementów. Dzięki tej gdzie, dzięki technologii VR każdy uczestnik może poczuć atmosferę tamtych lat.  

W konspiracyjnej drukarni użytkownicy znajdą wiele autentycznych materiałów poligraficznych wytworzonych przez „Solidarność Walczącą” – jest to możliwe dzięki przeniesieniu ich do świata cyfrowego na podstawie oryginałów dokumentów, znajdujących się w zbiorach IPN.

„Szybowcowa ‘87” została opracowana przez Biura Nowych Technologii IPN. Za produkcję i jakość wykonanej aplikacji VR odpowiada firma Pictureworks, specjalizująca się w produkcji aplikacji w technologii wirtualnej rzeczywistości od 2016 roku, posiadająca wśród swoich klientów znane polskie instytucje naukowe i kulturalne. Obecnie aplikacji można używać dzięki specjalnym goglom wirtualnej rzeczywistości (OculusRift S). Docelowo będzie dostępna za darmo m.in. on-line poprzez portal Steam.