Instytut Pamięci Narodowej Odsłonięcie pomnika plut. Emila Czecha, trębacza z Monte Cassino – Kłodzko, 18 maja 2022 - Aktualności -

Inicjatywę upamiętnienia Emila Czecha podjęło Stowarzyszenie Żołnierzy i Przyjaciół Wojsk Górskich „Karpatczycy”. Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN udzieliło wsparcia w realizacji zasadniczej części pomnika finansując wykonanie modelu i odlewu w brązie rzeźby inspirowanej zdjęciem plutonowego Czecha wykonującego Hejnał Mariacki.

Upamiętnienie wpisuje się w założenia wieloletniego projektu IPN „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” stanowiąc pewną klamrę spinającą jedną z dróg, które przemierzał.

Uroczystość zgromadziła licznych przedstawicieli władz samorządowych, instytucji, służb mundurowych oraz mieszkańców Kłodzka. Honorową asystę wojskową zapewnił stacjonujący w Kłodzku 22. Karpacki Batalion Piechoty Górskiej.  Instytut Pamięci Narodowej reprezentował Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa wraz ze swoją zastępcą – dyrektor Joanną Sulej-Piskorz, a także Katarzyna Pawlak-Weiss, p.o. naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu.

Emil Czech urodził się w 1908 roku w Bobowej niedaleko Gorlic. Przed wojną był policjantem, a w 1927 dostał przydział do wojska w 1. Pułku Saperów Kolejowych w Krakowie, grał też w orkiestrze saperów kolejowych. W czasie kampanii polskiej 1939 r. walczył do 20 września, gdy przekroczył granicę polsko-węgierską (Węgry okupowały wtedy część Czechosłowacji). Został tam internowany. Z Węgier przedostał się Palestyny i wstąpił do Brygady Strzelców Karpackich. Walczył pod Tobrukiem, a później we Włoszech.

18 maja 1944 roku stanął u podnóży Monte Cassino. Oddajmy mu głos:

„Pułkownik Rakowski zwrócił się do mnie takimi słowami: Plutonowy Czech, macie do wykonania bojowe zadanie. Pojedziecie pod klasztor i pod polską flagą odegracie Hejnał Mariacki”

— Emil Czech (za podcastem „Trębacz z Monte Cassino” w Radiu Luz, rozmową Jacka Kornaszewskiego z dr. hab. Jerzym Kirszakiem z Oddziału IPN we Wrocławiu)

Dwie godziny zajęła mu droga na szczyt. 

Po odegraniu hejnału zameldowałem wykonanie rozkazu u dowódcy. Był bardzo wzruszony. Gdy odchodziłem, zatrzymał mnie na moment i powiedział: pamiętajcie plutonowy Czech, wasza trąbka i wasz hejnał przejdą kiedyś do historii

— Emil Czech (za podcastem „Trębacz z Monte Cassino” w Radiu Luz, rozmową Jacka Kornaszewskiego z dr. hab. Jerzym Kirszakiem z Oddziału IPN we Wrocławiu)

Emil Czech w 1947 r. wrócił do Polski i wraz z żoną, która przeżyła wojnę, zamieszkał w Kłodzku. Pracował w Polskich Kolejach Państwowych jako rewident wagonów na stacji Kłodzko Główne. W Kłodzku prowadził także zajęcia praktycznej nauki zawodu dla młodzieży. A po godzinach występował w kilkuosobowym chórze męskim, który działał przy Domu Kultury „Kolejorz” w Kłodzku, był też członkiem dętej orkiestry kolejowej. Z PKP był związany do emerytury. Zmarł w 1978 roku i został pochowany cmentarzu komunalnym w Kłodzku. Jego grób został przez IPN wpisany do Ewidencji Grobów Weteranów Walk o Wolność i Niepodległość Polski.