Nawigacja

Aktualności

Skany zdjęć potomków Tatarów polskich trafiły do Archiwum Oddziałowego IPN we Wrocławiu – Wrocław, 17 maja 2021

17 maja 2021 r. pracownicy Oddziałowego Archiwum IPN we Wrocławiu, Dorota Luberańska i Piotr Dyba, przyjęli darowiznę od pana Krzysztofa Olechnowicza w postaci skanów zdjęć rodzinnych dotyczących rodziców: Antoniego Olechnowicza i Elmiry z Koryckich Olechnowicz, potomków Tatarów polskich. Przejęte 53 zdjęcia rodzinne dotyczą podpułkownika Antoniego Olechnowicza „Pohoreckiego”, ostatniego komendanta Okręgu Wileńskiego AK oraz jego żony, Elmiry z Koryckich Olechnowicz.

Ze względu na życzenie pana Krzysztofa Olechnowicza proces skanowania, opisu zdjęć i sporządzenie protokołu przekazania darowizny odbył się wyjątkowo w mieszkaniu Przekazującego.

Latem 1948 roku Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego podjęło przeciw Okręgowi Wileńskiemu AK szeroko zakrojoną „Akcję X”, obserwacji poddano wszystkie osoby zidentyfikowane jako pochodzące z Wileńszczyzny. Antoni i Elmira Olechnowiczowie zostali aresztowani 26 czerwca 1948 r. we Wrocławiu.

Ppłk Antoni Olechnowicz został 2 listopada 1949 r. skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Antoni Olechnowicz został stracony 8 lutego 1951 w więzieniu mokotowskim. Jego ciało zostało potajemnie i anonimowo pogrzebane przez MBP na tzw. „Łączce” na terenie Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Dzięki usilnym staraniom prof. Krzysztofa Szwagrzyka (IPN) jego szczątki zostały odnalezione i zidentyfikowane. Uroczysty pogrzeb Antoniego Olechnowicza w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych - Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie odbył się 27 września 2015 r.

Elmira z Koryckich Olechnowicz została 10 maja 1949 r. skazana przez WSR we Wrocławiu na karę 5 lat pozbawienia wolności, którą odbyła najpierw w Zakładzie Karnym nr 2 we Wrocławiu, potem - od września 1949 r. - w bydgoskim Fordonie. Miała pod opieką dwoje małoletnich synów, Krzysztofa i Józefa. Dopiero dnia 5 lutego 1952 r. Sąd Wojewódzki we Wrocławiu wydał postanowienie o zwolnieniu warunkowym z reszty odbywania kary. Elmira z Koryckich Olechnowicz zmarła we Wrocławiu dnia 19 grudnia 1993 r., została pochowana na Muzułmańskim Cmentarzu Tatarskim w Warszawie.

Losy Antoniego i Elmiry Olechnowiczów wraz z kilkunastoma innymi osobami związanymi z Okręgiem Wileńskim AK opisuje przygotowywana przez pracowników Oddziałowego Archiwum IPN we Wrocławiu publikacja pod roboczym jeszcze tytułem „Wilnianie aresztowani przez bezpiekę we Wrocławiu” (współautorzy: Piotr Dyba, Dorota Luberańska, Maria Piworowicz, Monika Polakowska).

  • Dorota Luberańska (gł.specjalista OA IPN we Wrocławiu) i Krzysztof Olechnowicz (syn Antoniego i Elmiry), Wrocław (mieszkanie Krzysztofa Olechnowicza), 17 maja 2021 r.
    Dorota Luberańska (gł.specjalista OA IPN we Wrocławiu) i Krzysztof Olechnowicz (syn Antoniego i Elmiry), Wrocław (mieszkanie Krzysztofa Olechnowicza), 17 maja 2021 r.
  • Antoni Olechnowicz z okresu studiów w Oficerskiej Szkole Piechoty, 1926–1929 r.
    Antoni Olechnowicz z okresu studiów w Oficerskiej Szkole Piechoty, 1926–1929 r.
  • Elmira z Koryckich Olechnowicz, 1936 r.
    Elmira z Koryckich Olechnowicz, 1936 r.
do góry