E-KsięgarniaW ramach „Wieczorów patriotycznych” z okazji Narodowego Święta Niepodległości” w dniu 18 listopada we wrocławskim Saloniku Trzech Muz odbył się pokaz filmu „Za kratą są zielone drzewa...” Pokaz połączono z wieczorem poetyckim wierszy Grażyny Chrostowskiej. Prelekcję dotyczącą historii obozu koncentracyjnego Ravensbrück oraz przedstawienia postaci wspaniałych kobiet – „Króli”, więźniarek, których doświadczenia wpływają po dzień dzisiejszy na kształtowanie postaw, mentalność młodych pokoleń i są podstawą ich własnego systemu wartości społecznych i etycznych, przeprowadził Pan Marek Gadowicz z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu.
Ravensbrück – niemiecki, kobiecy obóz koncentracyjny, który funkcjonował od 1938 r. a pierwsze więźniarki trafiły do niego wiosną tegoż roku. Polki przyjechały do Ravensbrück we wrześniu. W tym, jak i w kolejnych transportach znalazły się działaczki społeczne, inteligentki, konspiratorki i uczennice tajnych kompletów. Więźniarki z Polski stanowiły największą grupę, w sumie przez gehennę obozu przeszło ich 40 tys., aż do wyzwolenia obozu przez Armię Czerwoną w 1945 r.
Wśród więźniarek były kobiety z całej Europy. Były zarówno więźniarki polityczne, Żydówki, Świadkowie Jehowy, kobiety narodowości romskiej. Wiele Polek trafiło tu z oddziałów Armii Krajowej oraz po Powstaniu Warszawskim. Wśród więźniarek było również dużo dzieci. Przez obóz przeszło około 132 tysięcy kobiet i dzieci, gdzie 92 tysiące z nich straciło życie. Liczbę Polek szacuje się na ok. 40 tysięcy, z tego przeżyło 8 tysięcy.
Grażyna Chrostowska, działaczka polskiego podziemia niepodległościowego, lubelska przedstawicielka pokolenia Kolumbów. Urodziła się 20 września 1921 roku w Lublinie. Pochodziła z rodziny o tradycjach szlacheckich. Była wychowanką Liceum im. Heleny Czarnieckiej przy ulicy Bernardyńskiej w Lublinie. Działała aktywnie w harcerstwie. W szkole przejawiała szerokie zainteresowania humanistyczne. Pisała wiersze i inne krótkie formy literackie, próbowała swoich sił w prozie. Od 26 września 1939 r. należała do organizacji „Komenda Obrońców Polski” - KOP i była kolporterką jej pisma "Polska Żyje". Została aresztowana przez Gestapo 8 maja 1941 r. wraz z ojcem, podczas odwiedzin uwięzionej wcześniej siostry Apolonii, w lubelskim więzieniu "Pod Zegarem". Ojciec, Michał Chrostowski, został zamordowany w KL Auschwitz. Apolonia i Grażyna po kilkumiesięcznym śledztwie w gestapo zostały przeniesione na Zamek skąd 23 września 1941 r. przetransportowane zostały do obozu koncentracyjnego Ravensbrűck. Dwudziestoletnia Grażynka Chrostowska została rozstrzelana wraz ze swoją siostrą 18 kwietnia 1942 w Ravensbrück. Tego dnia napisała również ostatni wiersz „Niepokój”.
Dzień ten taki właśnie, jak "Niepokój" Szopena,
Ptaki nisko kołują nad ziemią. Niespokojne,
Spłoszone z gniazd swych. Nadsłuchują...
W przyrodzie cisza. Ciepło, jak przed burzą.
Z zachodu płyną niskie, ciemne chmury.
Przyczajony lęk w sercu. Tęsknota, tęsknota...
Chcę chodzić po rozmokłych, po dalekich drogach,
Słuchać szumu wichrów, łowić oddech wiosny,
Czuć najgłębiej, odnaleźć ciszę miłości,
Idę, nie znajduję, wciąż zmieniam i wracam.
Gdzieś daleko zostały chałupy wieśniacze,
Chmury co poszły na wschód,
I na wschodniej stronie,
Stoją drzewa samotne, ciemne, pochylone,
w wichrze stoją i ciszy,
Chwiane niepokojem...
