Nawigacja

Aktualności

Wykład „Ostatnie dni przed ewakuacją KL Gross-Rosen w świetle nowych dokumentów” – Wrocław, 12 stycznia 2018

12 stycznia 2018 roku odbyło się pierwsze w nowym roku spotkanie z cyklu „Wieczory z historią”. Wrocławianie usłyszeli wykład dr Katarzyny Pawlak-Weiss pt. „Ostatnie dni przed ewakuacją KL Gross-Rosen w świetle nowych dokumentów”. Prelekcja odbyła się w Klubie Muzyki i Literatury we Wrocławiu. Zastępca dyrektora Oddziału IPN we Wrocławiu zaprezentowała uczestnikom wydarzenia zdjęcia autorstwa Tadeusza Ignacego Rylskiego oraz relację lekarza z Belgii, byłego więźnia obozu, który dołączył do swojej relacji szkic, gdzie miały był ukryte ciała ludzi, którzy nie byli zdolni do ewakuacji obozu w ostatnich miesiącach jego funkcjonowania. Prezentacji towarzyszyły pytania uczestników prelekcji, którzy w niemieckim obozie stracili swoich bliskich. W spotkaniu uczestniczył m.in. Stanisław Gebhart, członek Szarych Szeregów, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozów koncentracyjnych Gross-Rosen i Mauthausen.

Katarzyna Książek-Żurowska, prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu przypomniała o podjętym w 2017 roku śledztwie ws. zbrodni w dawnym niemieckim obozie śmierci w Gross-Rosen. Celem i kierunkiem podjętego postępowania pozostaje zweryfikowanie danych funkcjonariuszy i więźniów funkcyjnych - pełniących służbę w obozie głównym i jego filiach, ustalenie żyjących sprawców zbrodni i pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej. Konieczne pozostaje także zweryfikowanie danych osób osadzonych w obozie głównym i podobozach oraz kompleksowe ustalenie zasad organizacji i funkcjonowania KL Gross Rosen i jego filii, okoliczności pozbawienia życia więźniów, pełnej liczby ofiar, systemu pracy przymusowej, eksperymentów paramedycznych i doświadczeń prowadzonych na więźniach oraz okoliczności dotyczących likwidacji obozu i jego filii.

Obóz Gross-Rosen powstał w sierpniu 1940 roku jako filia KL Sachsenhausen, której więźniowie przeznaczeni byli do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. Pierwszy transport przybył tam 2 sierpnia 1940 roku. 1 maja 1941 roku Arbeitslager Gross-Rosen uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. W pierwszych dwóch latach istnienia KL Gross-Rosen był małym obozem nastawionym w dalszym ciągu na obsługę kamieniołomu. Mordercza 12-godzinna praca w kamieniołomie, głodowe racje żywnościowe, brak należytej opieki lekarskiej, nieustanne maltretowanie i terroryzowanie więźniów zarówno przez załogę SS, jak i więźniów funkcyjnych powodowały duża śmiertelność, a KL Gross-Rosen był postrzegany jako jeden z najcięższych obozów koncentracyjnych. Zasadnicza rozbudowa obozu Gross-Rosen przypada na rok 1944, zmienia się również jego charakter; obok centrali w Gross-Rosen powstają liczne filie (około 100) zlokalizowane przede wszystkim na terenie Dolnego Śląska, Sudetów i Ziemi Lubuskiej. Do największych należały obozy: AL Fünfteichen w Jelczu, 4 obozy we Wrocławiu (Breslau), Dyhernfurth w Brzegu Dolnym, Landeshut w Kamiennej Górze oraz w zespół obozów Riese zlokalizowanych w Górach Sowich.

Ogółem przez Gross-Rosen – obóz macierzysty i jego filie – przeszło około 125 000 więźniów, w tym również więźniowie nie rejestrowani, przywożenia do obozu na egzekucję, np. 2 500 radzieckich jeńców wojennych. Do najliczniejszych grup narodowościowych w kompleksie Gross-Rosen (obóz główny i jego filie) należeli Żydzi (obywatele różnych państw europejskich), Polacy oraz obywatele byłego Związku Radzieckiego.

Szacunkowa liczba ofiar obozu Gross-Rosen wynosi około 40 000.

Jednym z najtragiczniejszych okresów w dziejach tego obozu była jego ewakuacja. Podczas transportów (nawet kilkutygodniowych)  zginęło wiele tysięcy więźniów. Od jesieni 1943 roku do lutego 1945 roku działał na terenie KL Gross-Rosen wychowawczy obóz pracy wrocławskiego gestapo (AEL), przez który przeszło 4 200 więźniów.

IPN wszczął śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w niemieckim obozie Gross-Rosen

Prace archeologiczne w Gross-Rosen – Rogoźnica, 19–31 października 2017

Zakończenie II etapu prac archeologicznych w Gross-Rosen – Rogoźnica, 31 października 2017

 

do góry