13 grudnia 1981r. z naruszeniem obowiązującego w PRL prawa ogłoszono na terytorium całego kraju stan wojenny. Wprowadzenie stanu wojennego położyło kres tzw. „karnawałowi Solidarności” oraz podjętym wówczas wielopłaszczyznowym działaniom na rzecz demokratyzacji i głębokich reform ustrojowych państwa. Tragiczną konsekwencją wprowadzenie i trwania stanu wojennego były liczne ofiary śmiertelne. Internowano wówczas ok. 10 tys. osób i podobną liczbę skazano wyrokami sądów, wiele osób straciło zdrowie na skutek brutalnych pobić przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, liczni zostali zwolnieni z pracy, kilkaset tysięcy Polaków zmuszono do emigracji.
Choć stan wojenny oficjalnie zniesiony został 22 lipca 1983 r., jednak jego prawne rygory obowiązywały w kolejnych latach. Ograniczenie wolności obywatelskich oraz doświadczane przez społeczeństwo dalsze represje i szykany, spowodowały dalszą izolację PRL na arenie międzynarodowej, pogłębiając kryzys na wielu płaszczyznach życia państwa. Taka sytuacja trwała do upadku komunistycznych rządów w Polsce w 1989 r., gdy zainicjowany został wieloletni proces transformacji ustrojowej kraju.
Spotkaniu towarzyszyło zaangażowanie uczestników, co potwierdziły liczne pytania, dyskusja oraz dzielenie się osobistymi doświadczeniami z okresu obowiązywania stanu wojennego.
Tekst: dr Stanisław A. Bogaczewicz.
Fotografie: mjr Grażyna Lozia.