Po wysłuchaniu wprowadzenia dotyczącego historii tej największej wrocławskiej nekropolii uczestnicy projektu udali się na cmentarne pola 81 A i 120. Przybywszy na miejsce, słuchaczy zapoznano z powojennymi dziejami oporu wobec komunistycznych władz w Polsce oraz stosowanymi przez rządzących wobec przeciwników politycznych form represji – do kary śmierci włącznie, co zilustrowano przykładami niektórych spośród osób spoczywających na „więziennych polach” cmentarza. Uczestnicy zajęć z zainteresowaniem wysłuchali również historii zmagań z władzami o zachowanie osobowickiego „miejsca pamięci” w latach osiemdziesiątych XX wieku, a także z przebiegiem prowadzonych tam w latach 2011–2012 prac ekshumacyjnych. Na zakończenie spotkania oddając hołd bohaterom spoczywającym na Cmentarzu Osobowickim przed symbolicznym murem-pomnikiem „Ofiarom Terroru Komunistycznego 1945–1956” zapalono znicze pamięci.
Po powrocie osadzonych do aresztu, dopełnieniem zajęć przeprowadzonych na cmentarzu była prezentacja filmu dokumentalnego: „Oskarżenie” (reż. Grzegorz Braun; TVP Historia, Telewizja Polska S.A., 2007), poświęconego por. Mieczysławowi Bujakowi, straconemu 30 VIII 1951 r. we wrocławskim więzieniu przy ul Kleczkowskiej, ekshumowanemu w ramach prac prowadzonych przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu w 2006 r. i pochowanemu z należnymi honorami wojskowymi na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
O zainteresowaniu tematyką spotkania świadczyły liczne pytania oraz wymiana poglądów uczestników towarzysząca zarówno pobytowi na cmentarzu, jak prezentacji filmu dokumentalnego. Wydarzenie miało miejsce 13 listopada 2021 r. i zostało zorganizowane dla funkcjonariuszy i odbywających karę więzienia przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu w ramach projektu realizowanego we współpracy z Aresztem Śledczym we Wrocławiu. Odbyło się w tamach „Spotkań z historią”. Nadano mu tytuł: „Śladami zbrodni. »Jesteśmy mimo wszystko stróżami naszych braci… «” (Zbigniew Herbert). Spotkanie poprowadził dr Stanisław A. Bogaczewicz z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu, a ze strony Służby Więziennej udział wzięli mjr Grażyna Lozia i ppor. Adrian Mordarski.
Tekst: dr Stanisław A. Bogaczewicz
Fotografie: mjr Grażyna Lozia