E-KsięgarniaWśród strajkujących powszechne były nastroje niezadowolenia z powodu kolejnych podwyżek cen, nieustannych problemów z kupnem najbardziej podstawowych produktów, a także nieufność i niechęć wobec partii komunistycznej. Kierownictwo PZPR obwiniano o doprowadzenie kraju do kryzysu gospodarczego, autorytarne sprawowanie władzy i hamowanie wolnościowych i demokratycznych dążeń społeczeństwa polskiego. Nikt nie wierzył w informacje przekazywane przez reżimowe media, ponieważ wszyscy widzieli, jak bardzo rozmijały się one z rzeczywistością. „Wówczas zaczyna właśnie funkcjonować poezja ulotna, tworzona na ogół anonimowo, przepisywana ręcznie, na maszynach, powielana prymitywną techniką wałkową. Wyraża poglądy – często radykalne, opowiada zdarzenia, ale najczęściej kpi z władzy, drwi i szydzi”.
Twórczość, która nawiązywała do wydarzeń sierpniowych była bardzo różnorodna. Powstawały wiersze wartościowe, a nawet wybitne, pisane przez niewątpliwie utalentowanych autorów (Do niektórych utworów szybko powstawały melodie. Bodaj najbardziej znanym przykładem tego rodzaju inspiracji jest wykorzystana w filmie Andrzeja Wajdy „Człowiek z żelaza” „Piosenka dla córki” poety Krzysztofa Kasprzyka, do której muzykę skomponował Maciej Pietrzyk). Obok nich rozpowszechniano wiele tekstów amatorskich, często nazbyt emfatycznych, zawierających dość banalne rymy, kreślonych bez zwracania uwagi na metrum i na pewno w pośpiechu, które trudno zaliczyć do arcydzieł. Również i te utwory bywały śpiewane, ale zazwyczaj na melodie znanych powszechnie hymnów, pieśni czy piosenek rozrywkowych. Jedne i drugie, niezależnie od oceny ich wartości literackiej, odzwierciedlają poglądy, uczucia i emocje autorów. Po latach przybliżają czytelnikom atmosferę Sierpnia i również dlatego zasługują na przypomnienie. Oto niektóre z nich, zawarte w przechowywanym w archiwum Oddziału IPN we Wrocławiu, drugoobiegowym zbiorze wydanym w grudniu 1980 roku przez Bibliotekę Historyczną i Literacką.
tekst dr Stefan Białek (Oddziałowe Archiwum IPN we Wrocławiu)
