Nawigacja

Aktualności

Międzynarodowa konferencja naukowa „Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne”, Wrocław, 28–29 września 2021

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” oraz Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego mają zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej, która odbędzie się w dniach 28–29 września 2021 roku.

Zakończenie II wojny światowej zbiegło się z brzemiennymi w skutkach decyzjami zwycięskich mocarstw, których celem było ustalenie nowego porządku na kontynencie europejskim. W wyniku zmian terytorialnych powojenne oblicze Europy zostało ukształtowane między innymi przez przemieszczenia ludności; w tym przymusowe przesiedlenia i deportacje. Równolegle nastąpiły masowe migracje jeńców wojennych, robotników przymusowych, więźniów obozów koncentracyjnych oraz innych grup, które w 1945 roku znalazły się poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Szacuje się, że na drogach Europy znalazło się wówczas około 20 mln ludzi. W wyniku przesunięcia granic Niemiec także Dolny Śląsk zmienił przynależność państwową i znalazł się w granicach Polski. Wysiedlenie znacznej części obywateli niemieckich i jednocześnie pojawienie się Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości gwałtownie zmieniły strukturę narodowościową tego rejonu.

Celem konferencji będzie spojrzenie na procesy zachodzące w następstwie migracji, przede wszystkim na skomplikowaną mozaikę stosunków społecznych i narodowościowych oraz relacji pomiędzy obywatelami a tworzącą się/odchodzącą władzą. Istotne będzie pogłębione zbadanie różnych aspektów tego zjawiska w szerszej perspektywie, nie zapominając o doświadczeniu jednostkowym, co pozwoli na całościową ocenę i porównanie tych wydarzeń, a także ukazanie długofalowych skutków, które odczuwalne są do dziś. Nie ograniczamy się przy tym wyłącznie do zjawisk zachodzących na Dolnym Śląsku, ale teren ten traktujemy jako pars pro toto lub punkt odniesienia do badań porównawczych.

MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA

Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne

28–29 września 2021 r.

Transmisja na kanale IPNtv Konferencje

Centrum Historii Zajezdnia, Wrocław

Organizatorzy: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, Uniwersytet Wrocławski, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – KŚZpNP we Wrocławiu

 

Dzień pierwszy – 28 września

Otwarcie konferencji, godz. 9:20–10:30

Wykłady otwierające: dwugłos o konsekwencjach migracji po 1945 r. na Dolnym Śląsku

Rafał Dutkiewicz (Prezydent Wrocławia w latach 2002–2018)

Przemysław Wiszewski (Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego)

 

I panel, godz. 10:30–11:30, moderator: Łukasz Kamiński

Hugo Service, University of York (UK)

At the margins of ethnic cleansing in Lower Silesia: The fate of German citizens claiming non-German ethnicity at the end of the Second World War

Lidia Zessin-Jurek, Czech Academy of Sciences

In Search of “Lost Refugees” – Historiographical Paradigms of Postwar Migration in Poland

 

Przerwa kawowa, godz. 11:30–12:00

 

II panel, godz. 12:00–13:20, moderator: Grzegorz Strauchold

Soraya Kuklińska, Instytut Pamięci Narodowej, Biuro Badań Historycznych

Niemcy na Ziemiach Odzyskanych na przykładzie wybranych osób z Pomorza i Dolnego Śląska

Kamil Kartasiński, Uniwersytet Śląski w Katowicach

O pamięci ucieczki i wypędzenia Niemców z 1945 r. w ujęciu oral history oraz dokumentów prywatnych

Sebastian Ligarski, Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Szczecinie

Rodzina na „swoim”. Ujarzmianie „Dzikiego Zachodu” w latach 1945–1989

 

Obiad, godz. 13:20–14:00

 

III panel, godz. 14:00–15:20, moderator: Joanna Hytrek-Hryciuk

Joanna Nowosielska-Sobel, Uniwersytet Wrocławski

„Moment dotknięcia”. Doświadczenie jednostki definiujące „poniemieckość” jako element MITU oswajania dolnośląskiego krajobrazu kulturowego

Joanna Lamparska, Wydawnictwo ZNAK

Polska gorączka złota – poszukiwania poniemieckich „skarbów” na Dolnym Śląsku w świetle notatek prasowych i dokumentów z lat 1945–1955

Milena Sochańska, Muzeum Regionalne w Lubaniu

Niemka, która została Polką, aby ratować klasztor

 

Przerwa kawowa, godz. 15:20–15:50

 

IV panel, godz. 15:50–17:10, moderator: Tomasz Przerwa

Waldemar Borzestowski, Uniwersytet Gdański

Biuralistki, cedulistki, konduktorki. Kobiety w gdańskiej komunikacji w latach 1945–1951

Karol Machi, Uniwersytet Wrocławski

Repatriacja a motoryzacja – indywidualny i państwowy tabor samochodowy w pierwszych miesiącach powojennych na terenie Dolnego Śląska

Joanna Hytrek-Hryciuk, Instytut Pamięci Narodowej, Oddział we Wrocławiu

„Kobiet się tego nie uczy...” – Osadniczki wojskowe z 1. Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater na Dolnym Śląsku

 

Kolacja, godz. 18:00

 

Dzień drugi – 29 września

 

V panel, godz. 9:00–10:00, moderator: Joanna Wojdon

Maksymilian Loth-Hill, Durham University (UK)

“Ancient Polish Lands”: Narratives of  “Polskość” in the Silesian Museum in Wrocław, 1948-1956

Cecilia Molesini, University of Padua (Italy)

The forced migration and integration of Silesian expellees in West Germany: The case of a “small emotional community”

 

VI panel, godz. 10:00–11:20, moderator: Grzegorz Hryciuk

Michał Surowiec, Instytut Pamięci Narodowej, Oddział we Wrocławiu/Uniwersytet Wrocławski

Szaber a propaganda komunistyczna na przykładzie Dolnego Śląska w 1945 roku

Aneta Firlej-Buzon, Uniwersytet Wrocławski

Powojenne migracje na Dolny Śląsk – przesiedleńcy i sojusznicy w latach 1945-1956

Bartosz Grygorcewicz, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Oddział w Kamieńcu Ząbkowickim Organizacja i przebieg akcji reemigracji górników z Francji w latach 1946–1949 na przykładzie noworudzkich kopalń węgla kamiennego

 

Przerwa kawowa, godz. 11:20–11:50

 

VII panel, godz. 11:50–13:10, moderator: Łukasz Sołtysik

Jiří Friedl, Instytut Historii Czeskiej Akademii Nauk

Uchodźcy żydowscy z Polski z perspektywy czechosłowackiej, 1945-1948

Marek Szajda, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”

Od migracji do (de)stabilizacji? Życie żydowskie na Dolnym Śląsku i Pomorzu Zachodnim w latach 1957–1967

Barbara Grzybek, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Oddział w Bolesławcu

Romowie w Lubaniu 1948-1955 na podstawie źródeł Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Oddział w Bolesławcu

 

Obiad, godz. 13:10–14:00

 

VIII panel, godz. 14:00–15:20, moderator: Robert Klementowski

Grzegorz Hryciuk, Uniwersytet Wrocławski

Wielka wymiana. Amalgamat Ziem Zachodnich – skład i pochodzenie ludności Ziem Zachodnich i Północnych Polski w pierwszym powojennym dziesięcioleciu 1945–1955

Jarosław Syrnyk, Uniwersytet Wrocławski

Powysiedleńcze mitologie łemkowskie

Małgorzata Misiak, Uniwersytet Wrocławski/Instytut Pamięci Narodowej

Łemkowski syndrom wypędzenia – świadectwo językowe

 

IX panel, godz. 15:20–16:40, moderator: Wojciech Kucharski

Rafał Bijak, Uniwersytet Wrocławski

Wspólnota zakonna w procesie powojennych przesiedleń na przykładzie Opactwa Mniszek Benedyktynek pw. Wszystkich Świętych przeniesionego ze Lwowa do Krzeszowa w 1946 r.

Emilia Dziewiecka, Politechnika Warszawska

Wygnane Madonny. Relokacja cudownych obrazów jako element pielęgnowania tożsamości przez nowych mieszkańców Ziem Zachodnich po 1945 roku

Tomasz Nochowicz, Muzeum Porcelany w Wałbrzychu

Relacje pomiędzy katolikami narodowości polskiej i niemieckiej na Ziemi Wałbrzyskiej w pierwszym powojennym piętnastoleciu

 

Przerwa kawowa, godz. 16:40–17:10

 

X panel, godz. 17:10–18:10, moderator: Jarosław Syrnyk

Elżbieta Galik, Archiwum Państwowe we Wrocławiu

Obraz ludności zasiedlającej Dolny Śląsk po II wojnie światowej na przykładzie życiorysów pracowników Państwowego Urzędu Repatriacyjnego Oddział Wojewódzki we Wrocławiu i Oddziały Powiatowe i Związku Młodzieży Polskiej Zarząd Wojewódzki we Wrocławiu – wprowadzenie do zagadnienia

Marek Jedynak, Instytut Pamięci Narodowej, Delegatura w Kielcach

Weterani Armii Krajowej na zachodnim pograniczu – przyczyny i skutki migracji na przykładzie Dolnego Śląska (1945–1948)

 

Komitet Organizacyjny:

dr hab. prof. UWr Robert Klementowski (Uniwersytet Wrocławski)

dr hab. prof. UWr Jarosław Syrnyk (Uniwersytet Wrocławski)

dr hab. Wojciech Kucharski (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

dr Magdalena Gibiec (Oddział IPN we Wrocławiu, Uniwersytet Wrocławski)

Agnieszka Klarman (Oddział IPN we Wrocławiu)

Marek Szajda (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

  • Międzynarodowa konferencja naukowa „Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne”, Wrocław, 28–29 września 2021
    Międzynarodowa konferencja naukowa „Konflikt – stabilizacja – asymilacja? Konsekwencje migracji w życiu mieszkańców Dolnego Śląska po 1945 roku. Ujęcie komparatystyczne”, Wrocław, 28–29 września 2021
do góry