E-Księgarnia
Wzorem lat ubiegłych Klub Historyczny im. Stefana Roweckiego „Grota” we Wrocławiu jest organizatorem wyjazdu patriotyczno-turystycznego z udziałem młodzieży szkolnej i kombatantów. Rajd po raz kolejny przebiegał pod hasłem „Wędrowanie dwóch pokoleń patriotów”. Uczestnicy rajdu zwiedzili tym razem Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu.
***
W okresie II wojny światowej na terenie Żagania (niemiecki Sagan), hitlerowski Urząd ds. Jeńców Wojennych uruchomił kompleks obozów jenieckich. W osławionym od 1939 r. tzw. Mannschafts-Stammlager Stalagu VIIIC i jego filiach zgrupowano jeńców wojennych ok. 30 narodowości (ponad 300 tys. osób). Wielu z nich nie powróciło do swych rodzin (ok. 120 tys.), zmarli z głodu, chorób, złego traktowania. Najmłodszym elementem żagańskiego „kombinatu” był utworzony wiosną 1942 r. obóz dla zestrzelonych lotników alianckich, bez względu na posiadany przez nich stopień.
Dążenie do wolności jest odwiecznym wewnętrznym nakazem – i prawem – człowieka, a także żołnierza, który dostał się do niewoli. Tu, ze Stalagu Luft 3 dokonano najbardziej brawurowej ucieczki, zakończonej wymordowaniem 50 jej uczestników, w tym sześciu Polaków: majora nawigatora Antoniego Kiewnarskiego, porucznika pilota Stanisława Króla oraz poruczników nawigatorów: Włodzimierza Kolanowskiego, Jerzego Mondscheina, Kazimierza Pawluka i Pawła Tobolskiego. Ten historyczny epizod II wojny światowej znalazł bogaty oddźwięk w literaturze, filmie i znany jest w świecie jako „Wielka ucieczka”. Ucieczka lotników z Żagania była największą z dotychczasowych. Wcześniej, 6 marca 1943 r., zbiegło z oflagu w Szubinie 43 brytyjskich oficerów (w tym późniejsi „żagańczycy” Harry Day Ian Cross), w nocy z 19 na 20 września tegoż roku – 47 polskich jeńców z Oflagu VI B w Doessel koło Wartburga, w dzień później – 67 Francuzów z oflagu XVIIA w Edelbach w Austrii, wreszcie nocą na 18 grudnia 1943 r. – 54 francuskich szeregowców z Marlagu (obóz marynarki wojennej) koło Hamburga. Dopiero w pół roku później „rekord” ten miał być pobity przez 112 jeńców z powstania warszawskiego, którzy zbiegli z transportu na dworcu w Łodzi.
Rozmiar zbrodni dokonanych na terenie Żagania został udokumentowany pod koniec lat 50. W 1961 r. wzniesiono na terenie byłego obozu pomnik (twórca Mieczysław Welter), a w 1971 r. uruchomiono Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców Wojennych, gromadzące pamiątki po bohaterach II wojny światowej oraz świadectwa dokonanych zbrodni.
PLAN RAJDU
19–20 października 2012 r. (piątek–sobota)
Wrocław–Żagań–Wrocław
19 października
1. Wyjazd z Wrocławia
2. Zwiedzanie Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu:
- Budynek główny muzeum
- Replika baraku nr 104
- Makieta tunelu ucieczkowego oraz zrekonstruowana wieża strażnicza
- Zwiedzanie terenów poobozowych Stalagu VIII C i Stalagu Luft 3 oraz cmentarzy wojennych
20 października
1. Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu:
- Projekcja filmu „Wielka ucieczka” – dyskusja, konfrontacja fabuły z prawdą historyczną
- Podsumowanie rajdu
2.Wrocław:
- Zakończenie rajdu